Pulse oksimetre, dakikadaki kalp atış hızını ve kandaki oksijen seviyesini en kolay ve hızlı şekilde ölçebilen, ayrıca kayıt atına alabilen bir cihazdır. Teknolojinin gelişmesiyle 1970’li yıllarda üretilmiş ve hastanelerde kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle anestezi ve yoğun bakım ünitelerinde vazgeçilmez tıbbi cihazlardan biri olmuştur. Sadece ölçüm yapan cihazlar olduğu gibi ölçüm verilerini kayıt altına alabilen cihazlar da vardır. Kayıtlar, cihazın kendi ekranından veya bir bilgisayara bağlanarak incelenebilir.
Pulse oksimetre cihazları günümüzde sağlık kuruluşlarının neredeyse her biriminde bulunur. Cebe girebilen boyutlarda üretilebildiği için doktorlar ve hemşireler yanında taşıyabilir. Sağlık kuruluşları dışında, hastaların evde bakılması sürecinde de en gerekli cihazlardan birisidir.
Söz konusu cihazda bir ışık kaynağı ve algılayıcıdan oluşan sensör aparatı bulunmaktadır. Bu sensör aparatının arasına parmak veya kulak memesi gibi organlar koyularak kolayca ölçüm yapılabilmektedir. Cihazın temel çalışma prensibi ise çok basittir; alyuvarların içinde bulunan hemoglobinin, oksijen tutup tutmamasına göre ölçüm yapmaktadır.
Cihazda bulunan sensör, oksijen oranını saptamak için kanın rengini kullanmaktadır. Bunu yaparken bir taraftan kırmızı ve kızılötesi ışık gönderir, diğer tarafta bulunan algılayıcı sayesinde de ölçüm yapar. Alyuvarların yeteri kadar oksijenli olup olmamasına bağlı olarak kanın renk tonunda değişiklik olmaktadır. Bol oksijenli kan, parlak kırmızı renktedir ve pulse oksimetreden gönderilen ışığın çoğunu absorbe eder. Karşı tarafa ulaşan ışık miktarının ölçümü sayesinde oksijen saturasyonu belirlenir.
Pulse oksimetre cihazı kullanarak elde edilen oksijen saturasyonu, arteriyel kan gazı analiziyle elde edilen ölçümlere oldukça yakındır ancak arteriyel kan gazı analiziyle elde edilen bilgi diğer yöneteme göre daha doğru kabul edilir. Ayrıca arteriyel kan gazı analiziyle parsiyel oksijen basıncı (paO2) parametresi de ölçülebilir. Oksijen saturasyonu (SpO2) ile parsiyel oksijen basıncı (paO2) bazen birbirleriyle karıştırılır. Bu iki parametrenin farklı olduğunu unutmamak gerekir. Arteriyel kan gazı analiziyle ilgili daha detaylı bilgiyi ‘Kan Gazı’ başlıklı yazımda bulabilirsiniz.
Ölçümleri Etkileyen Sebepler:
Hastanın hareketli olması veya titremesi
Kardiyak değişimler
Tüylü veya üstü boyanmış deride kullanım
Vücudun çok sıcak veya soğuk olması
Cihaz ve sensör kalitesi